سرپرست برنامه : مریم رضایی
باشگاه شقایق
صعود به قله ی دماوند از جبهه ی شمالی
قله دماوند بلندترین قله ایران و رشته کوه البرز، بلندترین قله آتشفشانی آسیا است که در استان مازندران قرار گرفته است.
قله دماوند از مسیرهای مختلفی قابل صعود است و در تقسیمات کشوری میتواند آن را زیر مجموعهای از شهر آمل و بخش لاریجان دانست، همچنین از نقطه نظر تقسیمات کوهستانی نیز در زمره کوههای البرز مرکزی طبقهبندی میشود. این قله در حوالی 60 کیلومتری شرق تهران، جنوب آمل و همچنین حوالی 30 کیلومتری شمال غربی شهر دماوند قرار گرفته است.
وجه تسمیه نام قله دماوند
نام کوهی است که گویند مسکن سیمرغ است و ضحاک را در آن محبوس کردند. در اصل نام آن دنیاآوند است یعنی ظرف دنیا، در پارسی آوند به معنی ظرف است. دنباوند، دباوند، بیکنی، جبل لاجورد از اسامی دیگر به کار گرفته شده هستند. از «دم» به معنی گاز و «آوند» مثل جای معروف به محل جادویی و سحر بوده است.
در مورد دلیل نامگذاری دماوند در فرهنگ معین آمده است: دم (دمه، بخار) + آوند = دماوند؛ دارای دمه و دود و بخار آتشفشان.
1) مسیرهای صعود
تاکنون در حدود 16 مسیر مختلف بر روی دماوند مشخص شده است که از جبهههای مختلف به مقصد قله ترسیم شدهاند. 4 جبهه اصلی شامل جنوبی، شمالی، غربی و شمال شرقی هستند و جهات دیگری در قالب مسیرهای فرعی بر روی این قله تعریف شده.
مسیرهای صعود به قله دماوند
1 -شمالی (یال دوبیسل): مسیر صعود این جبهه از میان دو یخچال سیوله (سمت راست) و دوبیسل (سمت چپ) صورت میگیرد. این مسیر دارای دو جانپناه در ارتفاعهای ۴۰۰۰ متر و ۵۶۵۰متراست
2 -جنوبی (مسیر گوسفندسرا)
3 -شرقی (یال ملارد)
4 -شمالشرقی (تخت فریدون)
5 - غربی (یال سیمرغ)
6 -شمالغربی (یال داغ)
7 -جنوب شرقی (یال ملاخوران)
8 -جنوب غربی (یال معدن)
9 -جنوب، جنوبشرقی (یال وزمین چال)
10 -شمال، جنوبشرقی (یال ملارد)
11 -جنوب، شمالشرقی (یال یخار)
12 -شمال، شمالشرقی (یال اس)
13 -شمال، شمالغربی (یال جانپناهها)
14 -جنوب، شمالغربی (یال ورارو)
15 -شمال، جنوبغربی (یال چال چال)
16 -جنوب، جنوبغربی (یال آسپرین سر)
مسیر جبهه شمالی صعود به قله دماوند
مسیر جبهه شمالی از ناندل یکی از مسیرهای بسیار زیبای قله دماوند به شمار میرود. این مسیر از دشت زیبایی جبهه شمالی دماوند که غالب سر سبز است و سپس به سمت جانپناههای 4000 و 5000 و نهایتا یخچالهای شمالی دماوند به نامهای سیوله و دوبیسل میرود و مسیر به سمت قله ادامه مییابد. برای رسیدن به این مسیر بعد از شاهاندشت مسیر فرعی به سمت روستای ناندل را در پیش بگیرید. در این روستا امکان اقامت و خرید تنقلات و مواد مورد نیاز وجود دارد..
ارتفاع نسبی قله دماوند
ارتفاع نسبی دماوند که با اندازهگیری ارتفاع قله نسبت به پستترین دره بین این قله و نزدیکترین قله مرتفعتر تعیین میشود، ۴۶۶۷ متر است که این قله را در رده دوازدهم در میان بلندترین قله های جهاناز نظر ارتفاع نسبی قرار میدهد.
در فهرست قلهها بر پایه ارتفاع نسبی، کوه ۵۶۱۰ متری دماوند پس از قله اورست، آکونکاگوا در آرژانتین، قله دنالی در آمریکا، قله کلیمانجارو در تانزانیا، وینسون در جنوبگان، قله البروس در روسیه و قله مون بلان در آلپ، دوازدهمین قله برجسته و مستقل دنیا ست..
ارتفاع نسبی این قله بالاتر از قله کی۲، قله نانگاپاربات، کانگچنجونگا و بسیاری از قلل بلند دیگر است که نشاندهنده برجستگی توده آتشفشانی دماوند نسبت به زمینهای اطراف خود است. دلیل اصلی دیده شدن این قله از فاصلههای بسیار دور نیز همین ارتفاع نسبی بالای آن است..
وجود آبشارها و یخچال های طبیعی در کوه دماوند نمای خیره کننده ای را به وجود آورده اند. از یخچال های طبیعی این منطقه می توان یخچال سیوله، یخچال دوبی سل، یخچال عروسک ها، یخچال دره یخار، یخچال خورتاب سر، یخچال غربی و یخچال شمال غربی را نام برد.
یکی از جاهای دیدنی دماوند آبشار یخ زده ( آبشار یاخی) با بلندی حدود 7 متر و قطر 3 متر است که هیچگاه ذوب نمی شود و در جهان منحصر به فرد است. این آبشار زیبا در ارتفاع 5100 متری دماوند قرار دارد و گودال بالای این آبشار همواره پوشیده از برف است.
در مسیر کوه دماوند رودخانه های متعددی وجود دارد که بر زیبایی طبیعی آن می افزایند و از جمله آنها می توان رودخانه هراز، رودخانه دلیچای، رودخانه سفید آب، رودخانه قزل دره و رودخانه لار بزرگ را نام برد.
پوشش گیاهی و جانوری کوه دماوند
به سراغ پوشش گیاهی قله دماوند میرویم. در کتابهای معتبر گیاهشناسی، بسیاری از گیاهان دارویی را در دامنه کوه دماوند خواهید یافت؛ بهخصوص در ارتفاعات که گیاهانی خاص این منطقه میروید، بهطوریکه در هیچ جای دیگر مشابه آن را نمیتوانید پیدا کنید. گیاهانی با اسمهای جالب همچون:
• کلاه میرحسن دماوندی
• کزل دماوندی
• فراموشم مکن دماوندی
• بومادران دماوندی
• پیرگیاه دماوندی
• ریش قوش دماوندی
• زنگولهای دماوندی
• کتانی دماوندی
• ماشک دماوندی
باوجود این گیاهان خاص و بتههای خاردار، به دلیل چرای بیش از حد دامها، کندن معدن، جادهکشی و ریختن زباله، دشت زیبای شقایق در دامنه دماوند که روزگاری جلوه خیرهکنندهای داشت، امروز با خطر جدی روبرو شده است.
گونههای گیاهی دیگری که در اینجا میتوان مشاهده کرد شامل انواع گون، اسپرس کوهی، یاسمن صخرهای، ازمکی کوهسری، پیربهار دنایی، ترشک کوهسری، پلاخور بوتهای، گالش انگور، تیره گل، نسترن وحشی، علف بره، علف قرمز، جو چمنزار، خشخاش طناز، شکرتیغال، علف صورتی هستند. در جاهای مرطوبتری از کوه دماوند شاهد رشد گیاهانی همچون موارد زیر خواهیم بود:
زبان طلا
قدومه پرشاخه
بادرنجبویه دنایی
خاکشیر تلخ کوتوله
آزاد بری
پنجه برگ همدانی
مینای پرکپه برگ نقرهای
گل بیمرگ طلایی
سنبله ارغوانی
ازلحاظ پوشش جانوری در دماوند میتوان گفت ازآنجاییکه از شمال به جنگل و از جنوب به کوههای کویری مشرف است، گونههای جذابی از جانوران را در این منطقه میبینید؛ ازجمله روباه، شغال و سگ و گرگ در اطراف کوه دماوند وجود دارند. حتی تا ارتفاع 4 هزار متری از کوه دماوند نیز میتوانید شاهد زندگی کردن این گونهها باشید. در قسمت شمال و غرب کوه نیز شاهد گونههایی از خرس خواهید بود. البته جانوران گیاهخوار همچون آهو، خرگوش، میش و گراز هم در اینجا زندگی میکنند. همچنین شاهد زندگی پرندگان شکاری همچون عقاب طلایی، جغد و خفاش هم هستید. کبک و طوطی و دارکوب نیز از دیگر گونههای پرنده در کوه دماوند است. سراغ گزندهها که برویم میتوان اینجا را محل زندگی چندین نوع مار، عقرب، موش و گورکن دانست که البته سم خطرناکی ندارند و تنها تا ارتفاعات 4 هزار متر آنها را میبینید. در ارتفاعات بالاتر از 4 هزار متر دیده نمیشوند.
تاریخ اجرای برنامه : 19مرداد و 20 مرداد1402
سرپرست : مریم رضایی
سرقدم و راهنما : شهرام مهدوی
عقب دار: پیام توکلی ، نادر بدیعی
اسامی همنوردان :
آقایان : شهرام مهدوی ، ایرج محمد حسینی ، دکتر چگینی ،یحیی جدی ، پیام توکلی ، نادر بدیعی ، محمد نصیری ، نیما افشاری ، طاهر فروتن ، ایرج بیات و بهزاد دوستگان.
صعود به قله ی دماوند جبهه ی شمالی
روز چهارشنبه ساعت 12 ظهر تیم باشگاه شقایق متشکل از 6 عضو و 6 مهمان از کرج به مقصد ناندل برنامه را آغاز نمود.
مسیر دسترسی به جبهه شمالی دماوند: از تهران که به سمت آمل می روی در جاده هراز به مقصد روستای ناندل پس از عبور از پلور، گزنک، تونل وانا، بائیجان بعد از پاسگاه بایجان و عبور از 2 تونل (تونل شماره 9 یا تونل نورانی و تونل شماره 8 یا تونل آیو در جاده هراز) در سمت چپ خروجی دلارستاق و روستای ناندل با تابلوهایی کاملا مشخص شده است.
جاده خاکی و نه چندان هموار، 16 کیلومتر تا روستای حاجی دلا، 18 کیلومتر تا میان ده و 19 کیلومتر تا ناندل فاصله دارد.
میزان سختی: سنگین
آنتن دهی تلفن همراه: در تمام طول مسیر تا جانپناه اول مناسب و در مابقی راه آنتن وجود ندارد. فقط در بعضی مواقع در طول مسیر جانپناه 4000 تا قله.
مسیر دسترسی: عبور از جاده هراز . کیلومتر ۸۵ جاده ناندل و از روستای ناندل تا سنگ بزرگ انتهای دشت ناندل (با وانت نیسان)
مسافت طی شده : 11 کیلومتر
حدود ساعت 6 بعد از ظهر به روستای ناندل رسیدیم . با آقای قربان نژاد از اهالی محترم روستا برای نیسان و قاطر هماهنگ کرده بودیم . به محض رسیدن سوار نیسان شدیم و به سمت سنگ بزرگ حرکت کردیم .از ناندل تا سنگ بزرگ 8 و نیم کیلومتر است. حدود ساعت 7 بعد از ظهر به سنگ بزرگ رسیدیم . چادرها برای کمپ اول برپا شد.آقای قربان نژاد شب به محل سنگ بزرگ آمده بودند و بدون هیچ معطلی صبح روز پنج شنبه بارهای اضافه به قاطر داده شد و ساعت 5 صبح پیمایش شروع شد.کمپ دوم ما پناهگاه 4600 بود ، حدود ساعت 9 صبح به جانپناه 4000 رسیدیم ، بارها را کمب بالاتر تحویل گرفتیم . هر یک ساعت یک بار توقف چند دقیقه ای داشتیم . حدود ساعت 4 بعد از ظهر به جانپناه 4600 رسیدیم . کمپ برپا شد و همه ی بچه ها بسیار پرتوان و سرحال به گپ و گفتگو و غذا خوردن مشغول شدند.کم کم هوا رو به سردی می رفت و لباس گرم پوشیدیم و در چادر ها به استراحت مشغول شدیم . مسافت طی شده از سنگ بزرگ تا جانپناه 4600 حدود6 کیلومتر است و زمان پیمایش حدود 10 ساعت .
صبح روز جمعه ساعت 5 صبح به سمت قله حرکت کردیم . به علت برفی که چند روز قبل باریده بود و با سرمای هوا یخ زده بود ، سرعت تیم به علت لزوم احتیاط پایین بود . حدود ساعت 12 ظهر همه تیم با هم به قله رسیدیم .مسافت طی شده از جانپناه 4600 تا قله هزار و هشتصد متراست .( حدود 2 کیلومتر) . پس از ثبت خاطرات با دوربین و تابلوی دماوند به سمت پایین حرکت کردیم. مه همه جا رو گرفته بود و رقیق و غلیظ میشد ، قسمتی از مسیر دست به سنگ است ، باید خیلی احتیاط کرد . حدود ساعت 5 بعد از ظهر به جانپناه 4600 رسیدیم . بالافاصله چادر ها رو جمع کردیم و به سمت پاین حرکت کردیم . حدود ساعت 6 پیمایش آغاز شد . موقعی که به سنگ های زیرجانپناه رسیدیم ، هوا تاریک شده بود و مسیر رو از روی ترک و با جی پی اس پیدا می کردیم و همین خیلی زمان برد . حدود ساعت 11 شب به جانپناه 4000 رسیدیم و ساعت 2 صبح شنبه به محل سنگ بزرگ رسیدیم . نیسان منتظر ما بود و با دیدن نیسان بسیار خوشحال شدیم .به سمت ناندل به راه افتادیم . موسیقی شمالی که آقای قربان نژاد با صدای بلند برایمان گذاشته بود و آسمان پر ستاره و پر از شهاب سنگ تمام خستگی راه را از تنمان دور کرد. بسیار آرام می راندند و با کمترین تکان نیسان به ناندل رسیدیم . بی نهایت از ایشان و برادرشان و خانواده ی مهربان ایشان سپاسگزاریم. مینی بوس در ناندل منتظرمان بود . به سمت کرج به راه افتادیم و ساعت 8 صبح به کرج رسیدیم .
با تشکر : مریم رضایی