گزارش برنامه ی گردشگری شهر تفرش و پیمایش قله ی کوجه
تاریخ اجرا : ۲۳ و ۲۴ فروردین ۱۴۰۳
ارتفاع شهر تفرش : ۱۹۰۰ متر
موقعیت جغرافیایی تفرش : واقع در استان مرکزی ، از شمال به ساوه ، شرق به قم ، جنوب به آشتیان ، فراهان و غرب به کمیجان
ارتفاع قله کوجه : ۳۱۲۰ متر
ارتفاع شروع پیمایش : ۲۳۰۰ متر
مقدار پیمایش : حدود ۹ کیلومتر
مسیر پیمایش : روستای کهک
دیگر مسیرهای صعود : رخ شرقی ، روستای کهندان قم ؛ رخ شمال شرقی ، روستای انجیله قم
وضعیت آنتن دهی موبایل : اپراتور ایرانسل و همراه اول به غیر از دره های باریک مسیر تا حدودی برقرار بود ، در محدوده ی قله اختلال تماس مشاهده شد
وضعیت آب آشامیدنی : آن طور که همراهان محلی بیان نمودند چشمه های ابتدای مسیر و همچنین چشمه ی ارتفاع ۲۷۵۰ متری همیشه برقرار هستند
شماره ی تماس آقای محمدعلی حسینی از راهنمایان منطقه برای اطلاعات بیشتر از شرایط صعود : ۰۹۱۸۹۵۶۱۷۲۴
_______________________________________________________
سرپرست : مریم رضایی
سرقدم و راهنما : شهرام مهدوی
مسئول فنی : حمید فضلی نژاد
عقب دار و نگارش : علی آمی
همراهان برنامه : مریم رضایی ، شهرام مهدوی ، ایرج محمدحسینی ، حمید فضلی نژاد ، مریم گرجانی ، عاطفه دامک ، علی بیگ زاده ، افسانه صمصام ، رسول مرادلو ، وجیهه ذوقیان ، جواد بهرامی ، زهره غلامی ، لیلا غلامی ، راضیه میرزایی ، حامد امانی پور ، علی آمی
______________________________________________________
شاید بیشتر اوقات با انگیزه ی صعود به قله ای به مناطق دور از محل زندگی مان می رویم و در نهایت اگر فرصتی بدست بیاید از شهر موردنظر نیز بازدید می کنیم . اما چقدر خوب می شود با توجه به ظرفیت گردشگری شهر و روستاهای مختلف کشورمان گاهی دیدن یک شهر الویت اصلی حضور در آن محل و در نهایت صعود به قله ای نزدیک آن باشد ...
صعود به قله ی کوجه از آن نوع برنامه هایی است که شاید جذابیت اصلی آن از شهر زیبا و تاریخی تفرش حاصل می شود . شهری آرام و دلپذیر که کوه های زیبایی او را در آغوش کشیده اند و با برف انباشته در تن شان سخاوت مندانه باغ ها و نهرهای آن را سیراب می کنند ، جاییکه هنوز خانه های قدیمی و کوچه باغ های آن از بین نرفته و حس و حال ایام قدیم در آن جاری است . اینجا خواستگاه مشاهیر بزرگ ایران زمین همچون حکیم نظامی گنجه ای شاعر گرانقدر ، دکتر محمود حسابی فیزیکدان ، دکتر احمد پارسا پدر دانش گیاه شناسی نوین ایران ، عبداله قوامی موسیقدانان برجسته و بسیاری دیگر از این آب و خاک بوده است .
جمع ۱۵ نفره ی ما برای گشت و گذار در تفرش و همچنین صعود به قله ی کوجه روز پنجشنبه ساعت ۱۳ با یک دستگاه ون و همراه دو ماشین سواری عازم محل موردنظر شد . نرم افزار های مشخص کردن مسیر مناسب ، جاده ی ساوه و سپس حرکت از جاده ی دستجرد را برای رسیدن به تفرش نشان می دهند ، هرچند بنظر حضور ماشین های سنگین باربری جاده ی ساوه را اندکی ناامن می کنند در صورت امکان جاده ی قم برای عبور در نظر گرفته شود . بعد از پیمودن حدود ۲۳۰ کیلومتر در هوای بارانی زیبایی ساعت ۱۷ به تفرش می رسیم . هوای شهر دلپذیر و بارش روز قبل ارتفاعات کوه ها را از برف تازه سفیدپوش کرده است . ابتدا به محل اسکان مان که به همت سرپرست محترم و از اقوام ایشان محیا شده است می رویم . این محل در غرب شهر تفرش قرار دارد ، روستای زیبا و تاریخی تاد که طاد هم نوشته می شود .
بعد از پارک ماشین ها فرصت را غنیمت شمرده و اولین مکان گردشگری مان را که در همین روستا قرار دارد مورد بازدید قرار می دهیم . خانه ی حکیم نظامی گنجوی شاعر قرن ششم هجری ؛ از سنگ فرش روستا و خیابان منتهی به این خانه ی زیبا پس از گذر از خانه باغ های قدیمی و کوچه هایی که هرکدام بنام یکی از مشاهیر اهل تفرش نام گذاری شده اند عبور می کنیم ، با توجه به تابلوهای راهنما به آسانی به این محل می رسیم . خانه موردنظر معماری دلنشینی دارد ، اتاق های زیبا و ایوانی رو به حیاط ، درختان و آب انبار و ... راهنمای خانه برایمان توضیح دادند تا همین چند سال پیش این محل مکانی متروکه بود و خوشبختانه به همت اهالی روستای تاد بازسازی و مرمت گشته و چنین مناسبی برای گردشگران محیا شده است . پیش از تاریکی هوا کمی در کوچه باغ های روستا قدم می زنیم و برای صرف شام در هوای آزاد به باغی در نزدیکی روستا می رویم ، زحمت برپایی محل شام و تهیه لوازم آن توسط خانم مریم رضایی و همسر محترم شان آقای شهرام مهدوی انجام شد که از لطف این دو عزیز بسیار سپاسگزاریم .
برای خواب و استراحت پیش از صعود به منزل می رویم ، پس از بیدار شدن در نهایت حدود ساعت ۶ از خانه راه می افتیم ، در مسیر دو نفر از آشنایان بنام آقایان محمدعلی حسینی و مجتبی قنبری که از اهالی تفرش می باشند در بین راه به جمع ما می پیوندند .
مقدار ۱۱ کیلومتر برای رسیدن به محل شروع پیمایش مسافت داریم . به سمت شرق شهر تفرش حرکت کرده و از طریق بلوار جانبازان به سمت روستای کهک می رویم ، از ضلع شمال شرقی میدان اصلی روستا خارج شده و به سمت شیب مسیر ادامه می‌دهیم، دوراهی اول به سمت چپ و دوراهی دوم به سمت راست را پیموده و در جاده ی خاکی قرار می گیریم که این جاده ما را به باغی در بالادست روستا میرساند در نقشه ها این مکان بام مرسک تفرش ثبت شده است . چند ساختمان کوچک بالای باغ ها وجود دارد . فضای محدودی هم برای پارک ماشین ها وجود دارد . ساعت ۷ است و از فضای کنار دروازه ی فلزی که بسته می باشد گذر کرده و در کنار ساختمان ها در محلی هموار برای معرفی و آشنایی همیشگی ابتدای برنامه ها توقف می کنیم .
پیمایش گروه آغاز می شود . با نگاهی به بالادست مسیر - شمال شرق - دره ای مشاهده می شود که ما را به قله می رساند . ارتفاعات کاملا در ابر غلیظی پنهان شده اند و پاکوب تا حدودی مشخص است . کمی بعد در سمت راست مسیر سیل بندی را مشاهده می کنیم ، با ادامه ی مسیر صدای آب حاصل از چشمه های بالادست که هفت چشمه نام دارند توجه ما را جلب می کند . نهر آب حاصل از این چشمه ها در حوضچه ای سنگی و سیمانی کوچکی فرو رفته و با لوله ی آب مدفون زیر خاک به پایین دست انتقال داده می شود .
دره ی مسیر باریک تر می شود و سنگ های ریز و درشت در اطراف پاکوب و صخره هایی بزرگ در ارتفاع مشاهده می شوند . بخاطر تابش کم آفتاب در این دره تکه های برف مختلفی در این بخش مسیر وجود دارند . در کنار پاکوب گهگاه لوله ی آب فولادی از خاک بر آمده و دیده می شود که کار انتقال آب را از ارتفاعات بالادست انجام می دهد و به گفته ی همراهان محلی قدمت این لوله ها به حدود ۶۰ سال پیش باز می گردد . راه مشخص است و مسیر فرعی ندارد . نهر آب در کنار پاکوب برقرار است و پیش رسیدن به آبشار کوچکی در مسیر به سمت چپ ارتفاع گرفته و از کنار آن عبور می کنیم . نام این بخش از مسیر در نقشه ها و مسیرهای ثبت شده دره ی نو تاریک نام دارد . در حدود ارتفاع ۲۷۰۰ متری به شکاف دو سنگ چند متری که از وسط آن نهر آب مسیر جاری است بر میخوریم ، سمت چپ این شکاف مسیر ادامه می یابد و از روی انباشت برفی عبور می کنیم و محل مناسبی برای صرف صبحانه در ساعت ۸:۲۰ فراهم می شود . از این بخش مسیر تا قله دره وسیع تر شده ، سنگ و صخره ها کمتر می شود و با از سرگیری پیمایش و کمی بالاتر چشمه ی دیگری نمایان می شود که از زیر سنگ ها می جوشد . پس از این محل نهر آب دیگر مشاهده نمی شود .
در ادامه شاهد پدیده ی زیبایی هستیم ، بارش و باد روز قبل که با سرمای شب قبل همراه شده است روی گیاهان و سنگ های مسیر بلور های یخی زیبایی ایجاد کرده است . در مسیر پیش می رویم طوری که پاکوب از دره فاصله ی بیشتری می‌گیرد و مسیر به سمت جنوب شرق متمایل می شود ، پیش از صخره ی در وسط راه که حدود ۳ متری ارتفاع دارد به چشمه ای بر می خوریم که تقریباً زیر برف مدفون شده ولی می شود با احتیاط از آن آب برداشت ، این چشمه در چند متری پایین دست پاکوب قرار دارد و احتمالاً فصلی می باشد . حال در حدود ارتفاع ۲۹۰۰ متری به جایی می‌رسیم که شیب اصلی رسیدن به قله وجود دارد ، با نگاهی به سمت جنوب یک یال پهن که شیب زیادی دارد و بالادست آن سنگی است مشاهده می شود و همچنین دو دره در طرف شرق و غرب آن نمایان می باشد. در مسیرهای ثبت شده ی گزارش هایی که پیش از صعود دیده بودیم در فصولی که برف زیادی وجود ندارد یکی از دو دره برای صعود به قله مناسب است . برای صعود از دره ی شرقی - سمت چپ - شروع به پیمایش می کنیم ، به علت حجم برف زیاد انباشته شده و خطر فرو رفتن در برف سست این فصل از سال با پیمایش زیگ‌زاگی خودمان را به یال بالادست که چند صخره ی بزرگ در مسیر آن است می رسانیم . با پیمایش از سمت چپ صخره ها روی یال قرار می گیریم ، پس از استراحتی کوتاه و تجهیز پوشاک به علت افزایش سرما و سرعت باد با ادامه پیمایش به سمت جنوب مسیر ، گروه در ساعت ۱۱:۱۰ بر روی سطح سنگی قله کوجه آرام می گیرد .
به علت وجود ابر فراوان دید وسیعی نداریم ، فقط مشخص است که رخ جنوبی قله شیب بسیار زیاد و به دره ی عمیقی ختم می شود . در گزارش های تصویری که پیش از برنامه دیده بودیم در صورت صاف بودن آسمان دورنمای قله دماوند نیز از این قله مشخص است . همچنین لازم به ذکر است با بررسی نقشه تقسیمات کشوری در نرم افزار گوگل قله کوجه از حدود ارتفاع ۲۹۰۰ متری در استان قم وجود دارد اما بقول همنوردان تفرشی آبریز اصلی برف رخ شمالی آن به سمت استان مرکزی است و بیشتر بنام تفرش شناخته می شود . پس از ثبت عکس یادگاری روی قله که تابلوی مشخصات هم نداشت همراهان محلی برنامه با فراهم آوری املتی لذیذ به زیبایی از ما پذیرایی کردند . فرود از قله بدون کم و کاست از همان مسیر صعود می گذرد و بدون چالش خاصی در نهایت با یک استراحت کوتاه در مسیر ساعت ۱۴ به محل شروع پیمایش می رسیم . سوار بر ماشین ها در مسیر بازگشت با تماشای دورنمای زیبای شهر تفرش که ابرهای پر حجمی آسمان نیلگون آن را احاطه کرده است لذت پایان برنامه دو چندان می شود .
ساعت ۱۴:۳۰ به محل اسکان باز می گردیم ، صرف نهار در کنار همنوردان عزیز انجام می شود و با توجه به فرصت باقی مانده برای بازدید از جاذبه های دیگر به شهر زیرزمینی تفرش می رویم ، مکانی رازآلود و هزارتو که طبق صحبت های راهنمای این محل قدمت این مکان برای دوران سلجوقی و ایلخانی است و از پیدایش آن چند سالی بیشتر نگذشته است و نیاز به کاوش های بیشتری برای کشف بیشتر آن می باشد . با شگفتی از این مکان بیرون آمده و در مسیرمان پیش از رسیدن به مقبره ی پرفسور حسابی برای صرف بستنی سنتی تفرش به خیابان منتظری می رویم . در همین خیابان انتهای کوچه ای که نبش آن پمپ بنزینی وجود دارد به بنایی کوچک و گرد ختم می شود . پیکر فیزیکدان برجسته ایرانی در آن آرمیده . فهرست بلندبالای آثار و فعالیت های ایشان نیز داخل دیوار مقبره به زبان های مختلف نوشته شده است ، یاد این شخصیت بزرگ را گرامی می داریم . متاسفانه زمان بازگشت فرا رسیده و برای دیدن دیگر جاذبه های شهر وقت لازم را نداریم . پایان برنامه با خرید سوغاتی فطیر تفرش به سرانجام می رسد . ساعت حدود ۱۸:۳۰ است و با اینکه دل مان در این شهر زیبا و دوست داشتنی به جا مانده به سمت شهر کرج باز می گردیم .
با سپاس از مردم شریف و مهمان نواز تفرش ؛
زحمات بی دریغ سرپرست برنامه و همسرشان
و همچنین راهنمایان محلی عزیز
به امید صعود های ایمن و دلچسب
در پناه خوبی ها باشید ...